Co łączy Juliusza Słowackiego z Tarasem Szewczenką?

Abstract

Przedmiotem literatury porównawczej jest twórczość Słowackiego i Szewczenki. Poetów zawsze wiernych „domowej’ Ukrainie znacznie więcej dzieli niż łączy. Idąc tropem występujących w ich twórczości motywów (np. Ikwa, relacje pańsko-chłopskie, matka), autorzy wskazują jak pojmowali oni dzieje Ukrainy, jak oceniali bratobójcze walki w XVIII wieku (koliszczyzna), które Szewczenko znał z opowieści ludu, a Słowacki z opracowań historycznych. Choć odmiennie pojmowali „swoją” Ukrainę, obaj są demokratami, a łączy ich krytycyzm – Słowacki bywa antysarmacki i antyklerykalny, Szewczenko – antykozacki i antyklerykalny.

The subject of comparative reading is the poetry by Slowacki and Shevchenko. Both poets are always faithful to their “home” Ukraine, but there is significantly more what divide them than what connect them. Following the lead present in their art motifs (eg. Ikwa, lordly-peasant relationship, mother), the authors show how they comprehend their history of Ukraine, assessed fratricidal struggle in the eighteenth century (koliyivshchyna). Shevchenko knew the stories straight from the people, Slowacki learned about them from historical studies. Although their perception of their “own” Ukraine was quite different, they were both democrats, with a strong criticism: Slowacki was sometimes ant-Sarmat and anti-clerical, Shevchenko – anti-Cossacks and anti-clerical.